سیستم اعلام حریق

یک سیستم اعلام حریق متشکل از دستگاه‌های الکترونیکی مختلفی است که همگی با هم کار می‌کنند تا آتش‌سوزی یا سایر موارد اضطراری را شناسایی کرده و به افراد هشدار بدهند. این سیستم‌ها در طول سال‌ها بسیار پیچیده و پیشرفته شده‌اند و به همین خاطر ما تصمیم داریم در ادامه‌ی این مطلب در خصوص انواع سیستم های اعلام حریق، انواع برندهای سیستم اعلام حریق، انواع تجهیزات اعلام حریق، قیمت تجهیزات اعلام حریق، فروش تجهیزات اعلام حریق، اینترفیس اعلام حریق چیست، شرکت های فروش تجهیزات اعلام حریق و سیستم اعلام حریق چیست، صحبت کنیم.

تاریخچه‌ی مختصری از سیستم‌های اعلام حریق

اولین سیستم اعلام حریق در سال 1852 توسط دکتر ویلیام فرانسیس چانینگ و موزس جی فارمر اختراع شد. این سیستم از دو جعبه‌ی اعلام حریق تشکیل می‌شد که هر کدام از آنها دارای یک کلید تلگراف و یک دسته بود. اگر در خانه یا محل کار آتش‌سوزی تشخیص داده می‌شد، شخصی باید به داخل یکی از جعبه‌ها می‌رسید و دستگیره را می‌چرخاند تا هشدار آتش‌سوزی را به ایستگاه هشدار ارسال کند. سپس اپراتور در ایستگاه پیام را دریافت کرده و به آتش‌نشانی اعلام می‌کرد.

البته همانطور که مشخص است این فرایند طولانی بود و چندین مرحله داشت. اما اولین سیستم اعلام حریق الکتریکی تقریبا 4 دهه‌ی بعد و در سال 1980 توسط فرانسیس رابینز آپتون اختراع شد. این سیستم نیازی به چرخاندن دسته نداشت اما در ابتدا توجه چندانی به آن نشد و با گذشت زمان بود که مردم به اهمیت آن پی بردند.

از آن زمان سیستم‌های اعلام حریق و تجهیزات اعلام حریق تغییرات زیادی کرده‌اند و فرآیند تشخیص و اطفای حریق با سرعت بیشتری انجام می‌شود. در حال حاضر نیز طیف وسیعی از سیستم‌های اعلام حریق موجود است که مشاوران مرکز اعلام حریق آرات می‌توانند در انتخاب بهترین گزینه به شما کمک کنند. در ادامه می‌توانید با شرکت های فروش تجهیزات اعلام حریق و تجهیزات آنها بیشتر آشنا شوید از جمله:

• تجهیزات اعلام حریق سنس
• تجهیزات اعلام حریق زیتکس
• تجهیزات اعلام حریق آریاک
• تجهیزات اعلام حریق تسلا
• تجهیزات اعلام حریق سایان

انواع سیستم اعلام حریق

سیستم اعلام حریق چیست؟ سیستم‌های اعلام حریق به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه در مورد هر کدام صحبت خواهیم کرد.

انواع سیستم اعلام حریق: 1. سیستم اعلام حریق متعارف

در یکسیستم اعلام حریق متعارف یک یا چند مدار از داخل محیط یا ساختمان محافظت‌شده عبور می‌کند. در امتداد هر مدار، یک یا چند دستگاه تشخیص قرار داده می‌شود. انتخاب و جایگزاری این دتکتورها بستگی به فاکتورهای زیادی از جمله نیاز به راه‌اندازی خودکار یا دستی، دمای محیط و شرایط محیطی و سرعت واکنش مطلوب بستگی دارد. معمولا یک یا چند دستگاه در امتداد یک مدار قرار می‌گیرد تا نیازها و نگرانی‌های مختلفی را برطرف کنند. به محض وقوع آتش‌سوزی، یک یا چند دتکتور کار خواهد کرد. این کار مدار را می‌بندد و پنل مرکزی آن را به عنوان وضعیت اضطراری تشخیص می‌دهد. سپس پنل یک یا چند مدار سیگنالینگ را برای به صدا درآوردن آلارم ساختمان و درخواست کمک فعال می‌کند.

برای اطمینان از عملکرد درست سیستم و تجهیزات اعلام حریق متعارف، این سیستم‌ها با ارسال جریان کمی از طریق سیم‌ها، وضعیت هر مدار را کنترل می‌کنند. در صورت بروز خطا، مانند قطع بودن سیم‌کشی، این جریان نمی‌تواند ادامه یابد و به عنوان وضعیت مشکل ثبت می‌شود و باید طول مدار مربوطه بررسی شود. مزیت سیستم‌های متعارف این است که ساده هستند و برای ساختمان‌های متوسط تا کوچک مناسب است و می‌توان از آن به عنوان سیستم اعلام حریق خانگی استفاده کرد. بعلاوه نگهداری و سرویس این سیستم‌ها نیاز به آموزش تخصصی ندارد.

معایب سیستم اعلام حریق متعارف

سیستم‌های متعارف به خاطر سیم‌کشی زیاد ممکن است هزینه‌های زیادی داشته باشد و کار آن نیز فشرده و گران‌قیمت است. هر دستگاه تشخیص ممکن است برای عملکرد درست نیاز به آزمایش‌های عملیاتی خاصی داشته باشد تا تایید شود. دتکتورهای دودی باید به طور دوره‌ای برداشته، تمیز شده و مجددا کالیبره شوند تا از عملکرد نادرست آنها جلوگیری شود. بعلاوه در سیستم‌های متعارف، راه دقیقی برای تعیین اینکه کدام یک از تجهیزات اعلام حریق نیاز به سرویس دارند، وجود ندارد. درنتیجه، هر کدام از آنها باید برداشته و سرویس شود که این کار زمان‌گیر، فشرده و پرهزینه است.

اگر یک خطا رخ دهد، علامت «مشکل» تنها نشان می‌دهد که مدار از کار افتاده است اما به طور خاص نشان نمی‌دهد که مشکل در کجا رخ داده است. بنابراین تکنسین‌ها باید کل مدار را بررسی کنند تا مشکل را شناسایی کنند.

انواع سیستم اعلام حریق: 2. سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر

سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر یا سیستم اعلام حریق هوشمند از پیشرفته‌ترین فناوری‌های تشخیص و هشدار حریق هستند. برخلاف سیستم‌های متعارف، این سیستم‌ها قابلیت‌ها و وضعیت تمام دستگاه‌های متصل و تجهیزات اعلام حریق آدرس‌پذیر را از طریق ریزپردازنده‌ها و نرم‌افزارها نظارت و کنترل می‌کنند. در واقع، هر سیستم اعلام حریق هوشمند یک کامپیوتر کوچک است که مجموعه‌ای از دستگاه‌های ورودی و خروجی را نظارت و راه‌اندازی می‌کند.

سیستم آدرس‌پذیر نیز شامل یک یا چند مدار است که سراسر محیط یا ساختمان را دربرمی‌گیرد. در این سیستم‌ها هر کدام از تجهیزات اعلام حریق (دتکتورها، شستی‌ها، اسپرینکلر و غیره) دارای یک آدرس مشخص هستند که در حافظه‌ی پنل مرکزی با اطلاعاتی مانند نوع دستگاه، مکان و جزئیات دیگر ذخیره می‌شود.

قیمت انواع سیستم اعلام حریق

ریزپردازنده‌ی کنترل پنل، یک سیگنال بازجویی ثابت را بر روی هر مدار ارسال می‌کند. این فرآیند نظارت فعال به صورت متوالی اتفاق می‌افتد و هر 5 تا 10 ثانیه یکبار، بروزرسانی سیستم انجام می‌شود. سیستم‌های آدرس‌پذیر بعلاوه وضعیت هر مدار را کنترل می‌کنند و هر عیبی که ممکن است رخ دهد را شناسایی می‌کنند. از پیشرفت‌های ارائه‌شده توسط این سیستم‌ها، توانایی آنها در تشخیص محل تجهیز فعال شده است که فرآیند بررسی و تعمیر و بازگشت به حالت عادی را سریع‌تر می‌سازد. قیمت انواع سیستم اعلام حریق را می‌توانید در صفحه‌ی لیست قیمت سیستم های اعلام حریق مشاهده کنید.

سیستم‌ها و تجهیزات اعلام حریق چگونه کار می‌کنند؟

هدف اصلی سیستم‌ها و تجهیزات اعلام حریق، تشخیص حریق و اطلاع‌رسانی سریع به ساکنان ساختمان و خدمات اضطراری از یک مکان کنترل‌شده و نظارت‌شده‌ی مرکزی است. این سیستم‌ها بعلاوه بر عملکرد خود نظارت دارند و محل و منشاء آلارم‌ها را شناسایی می‌کنند و مشکلات اتصالات و سیم‌کشی که ممکن است مانع از عملکرد درست سیستم شود را تشخیص می‌دهند. اساسا سیستم‌های تشخیص حریق دارای چهار عملکرد اصلی زیر هستند:

• تشخیص
• هشدار
• نظارت
• کنترل

این سیستم‌های بسیار پیشرفته از شبکه‌ای از لوازم، دستگاه‌ها و کنترل پنل‌ها برای اجرای این چهار عملیات استفاده می‌کنند. برای درک بهتر از عملکرد یک سیستم اعلام حریق در ادامه در مورد هر کدام از تجهیزات اعلام حریق به صورت جداگانه صحبت می‌کنیم.

اجزا و تجهیزات یک سیستم اعلام حریق

یک سیستم اعلام حریق معمولی شامل یک واحد کنترل، جعبه‌های سیگنال‌دهی دستی (شستی اعلام حریق)، دتکتورهای آتش و دستگاه‌های هشدار صوتی است. بعلاوه ممکن است دستگاه‌های سیگنال بصری نیز برای افراد کم‌شنوا، ریموت اندیکاتور برای نشان دادن منشاء سیگنال حریق، تلفن‌های اضطراری و سایر تجهیزات برای ارتباط بین پنل مرکزی و سایر بخش‌های ساختمان وجود داشته باشد. واحد کنترل سیستم اعلام حریق را تغذیه می‌کند. این دستگاه سیگنال‌ها را از شستی‌ها و دتکتورهای اعلام حریق به دستگاه‌های هشدار شنیداری یا بصری که در جایگاه‌های خاصی در ساختمان نصب شده‌اند، انتقال می‌دهد. دستگاه‌های هشدار شنیداری شامل زنگ، بلندگو و آژیرها می‌شود و چراغ چشمک‌زن نیز یک دستگاه سیگنال بصری رایج است. اما با ما همراه باشید تا تجهیزات اعلام حریق را نام ببرید.

تجهیزات اعلام حریق: 1. کنترل پنل یا پنل مرکزی اعلام حریق

پنل مرکزی مغز سیستم تشخیص و اعلام حریق است. این دستگاه مسئول نظارت بر دستگاه‌های مختلف «ورودی» مانند تجهیزات دستی یا اتوماتیک است و سپس دستگاه‌های هشدار «خروجی» مانند آژیر و آژیر فلاشر، تلفن‌کننده‌های اضطراری و کنترل‌های ساختمان را فعال می‌کند. پنل مرکزی اعلام حریق ممکن است از واحدهای ساده با یک زون ورودی و خروجی باشد تا یک سیستم پیچیده‌ی کامپیوتری که چندین ساختمان را از یک مرکز نظارت می‌کند. به طور کلی دو نوع اصلی از پنل مرکزی وجود دارد که شامل پنل متعارف و پنل آدرس‌پذیر می‌شود.

پنل آدرس‌پذیر بر همه‌ی تجهیزات اعلام حریق به صورت جداگانه نظارت می‌کند. هر تجهیز دارای یک آدرس مجزا و منحصربفرد است که به پنل امکان می‌دهد از وضعیت و عملکرد آنها اطلاع داشته باشد. برای مثال، سیستم‌های آدرس‌پذیر به افراد امکان می‌دهند تا از محل دقیق دتکتور یا شستی فعال شده آگاه شوند.

پنل متعارف یا آدرس پذیر

پنل متعارف یا غیرآدرس‌پذیر، همه‌ی دستگاه‌های آغازگر را در یک زون مشخص قرار می‌دهد؛ به این معنی که کاربر باید وضعیت همه‌ی دستگاه‌ها در هر زون را بررسی کند تا بفهمد کدام یک از آنها آغازگر هشدار بوده‌اند. به عنوان مثال اگر شما از سیستم متعارف در ساختمان خود استفاده می‌کند هنگام آلارم هشدار اطلاعاتی که به شما داده می‌شود در حد «زون 3، طبقه‌ی 4» خواهد بود.

اکثر صاحبان و مالکان ساختمان‌ها ترجیح می‌دهند از سیستم‌های آدرس‌پذیر استفاده کنند زیرا امکان شناسایی سریع محل وقوع حریق وجود دارد و بررسی و ارزیابی محل بسیار سریع‌تر انجام خواهد شد. برخی از پنل‌ها نیز می‌توانند یک ایستگاه نظارت از راه دور را از هشدار مطلع سازند که سپس با خدمات اضطراری تماس بگیرند.

سه حالت وضعیت سیستم اعلام حریق و پنل مرکزی

پنل اعلام حریق به طور مداوم وضعیت سیستم اعلام حریق را بررسی کرده و نشان می‌دهد. برای اکثر سیستم‌ها سه حالت ممکن است وجود داشته باشد:

• وضعیت «نرمال»: به این معنی که همه‌ی تجهیزات، دستگاه‌ها، مدارها و سیم‌کشی‌ها به درستی کار می‌کنند و هیچ هشدار فعالی وجود ندارد.
• وضعیت «هشدار»: این وضعیت، هشدار فعال را نشان می‌دهد.
• وضعیت «مشکل یا خطا»: اگر یک اتصال باز یا کوتاه در مدارهایی ایجاد شود که دستگاه‌های آغازگر و پنل اعلام حریق را به یکدیگر متصل می‌کنند و یا اگر خط اتصال تلفن سیستم کار نمی‌کند، سیستم به حالت «مشکل» می‌رود و کنترل پنل وضعیت آن را نشان می‌دهد.

تجهیزات اعلام حریق: 2. دتکتورهای دودی

دتکتورهای دودی (Smoke Detectors) همانطور که از نام آنها مشخص است، دسته‌ای از تجهیزات اعلام حریق هستند که برای شناسایی دود در مراحل اولیه طراحی شده‌اند. دتکتورهای دودی به دو دسته‌ی دتکتورهای دود یونیزه و دتکتورهای دود فوتوالکتریک تقسیم می‌شوند که هر کدام مزایایی در کاربردهای مختلف دارند.

دتکتورهای دودی فوتوالکتریک

دتکتورهای دودی فوتوالکتریک از نور و نحوه‌ی انعکاس آن روی دتکتور دودی برای تشخیص حریق استفاده می‌کنند. به طور معمول نور به یک محفظه‌ی حسگر دود در داخل دتکتور تابیده می‌شود. این نور به یک پس‌زمینه‌ی سیاه در محفظه برخورد می‌کند و جذب می‌شود. وقتی دود کافی وارد محفظه‌ی دتکتور شود، نور را به حسگر داخل محفظه منعکس می‌کند. این کار باعث می‌شود که سنسور زنگ هشدار را نشان دهد.

دتکتورهای دودی فوتوالکتریک برای اکثر کاربردها مناسب هستند و سریع‌ترین پاسخ را به آتش‌سوزی‌های آهسته نشان می‌دهند که معمولا در آغاز حریق هستند. استفاده از آشکارسازهای فتوالکتریک به دلیل توانایی برتر آنها برای تشخیص دود متراکم که به سادگی می‌توانند مسیرهای فرار را مسدود کنند، برای استفاده و پوشش مسیرهای فرار بسیار توصیه می‌شوند.

دتکتورهای دودی یونیزه یا یونیزاسیون

دتکتورهای دودی یونیزه اولین نوع دتکتورها بودند که به طور تجاری توسعه یافتند و یک انتخاب محبوب هستند. این دتکتور شامل دو محفظه است که یکی از آنها بع عنوان مرجع برای جبران تغییرات دما، رطوبت یا فشار محیط استفاده می‌شود و دیگری حاوی یک منبع رادیواکتیو است که هوای عبوری از محفظه‌ای که در آن جریانی بین دو الکترود جریان دارد را یونیزه می‌کند. حتی زمانی که دود نامرئی وارد محفظه می‌شود، جریان مختل شده و زنگ هشدار به صدا درمی‌آید.

دتکتورهای دود یونیزه نسبت به آتش‌سوزی‌های سریع واکنش بهتری دارند و در مقابل در آتش‌سوزی‌های آهسته، پاسخ ضعیفی دارند. این دتکتورها به خاطر مواد رادیواکتیو موجود در آنها از نظر محیطی کمتر قابل‌قبول هستند. محدودیت‌های زیادی در مورد حمل‌ونقل و از بین بردن این دتکتورهای یونیزه وجود دارد. بنابراین توصیه می‌شود که در صورت امکان از انواع جایگزین استفاده شود.

ملاحظات در انتخاب دتکتورهای دود

ویژگی‌های دتکتور یونیزه آن را برای تشخیص آتش‌هایی که سریعا شعله‌ور می‌شوند و ذرات حریق در محدوده‌ی 0.01 تا 0.3 میکرون است، مناسب‌تر هستند. این دتکتورها به حضور یون‌ها که ذرات الکتریکی بارداری هستند که در اثر واکنش‌های شیمیایی در طی احتراق ایجاد می‌شوند، حساس هستند. از سوی دیگر، دتکتورهای فوتوالکتریک برای تشخیص آتش‌های آهسته در محدوده‌ی 0.3 تا 10 میکرون مناسب‌تر هستند. این دتکتورها به ذرات قابل مشاهده‌ی دود واکنش نشان می‌دهند. هر دو نوع این تجهیزات اعلام حریق می‌توانند هر دو نوع آتش را تشخیص دهند اما زمان واکنش آنها بسته به نوع آتش متفاوت است.

از آنجایی که ساختمان‌های محافظت شده به طور معمول حاوی انواع مواد قابل احتراق هستند، اغلب تشخیص اندازه‌ی ذرات حاصل از آتش در این ساختمان‌ها دشوار است. این مساله که منابع احتراق متفاوت نیز می‌توانند تاثیرات متفاوتی بر یک ماده‌ی قابل احتراق داشته باشند نیز انتخاب را پیچیده‌تر می‌کند. برای مثال، یک سیگار روشن معمولا اگر روی مبل یا فرش بیفتد، آتش آهسته‌ای ایجاد می‌کند اما اگر روی روزنامه‌ای که روی مبل یا تخت قرار دارد، بیفتد، آتش ناشی از آن می‌تواند بیشتر از دود، ایجاد شعله کند. با وجود پروفیل‌های بیشماری که با بارهای آتش مختلف و منابع احتراق احتمالی امکان‌پذیر است، انتخاب یک آشکارساز مناسب برای یک کاربرد خاص را دشوار می‌سازد.

دتکتور دودی موضعی (Self-contained smoke detector/alarm)

برخی از دتکتورهای دودی دارای حسگری برای تشخیص دود و یک بوق الکترونیکی بلند برای اطلاع دادن به افراد هستند. این تجهیزات اعلام حریق معمولا در سوییت‌های آپارتمانی و خانه‌هایی استفاده می‌شوند و از نظر فنی به آنها هشداردهنده‌ی دودی گفته می‌شود. هشداردهنده‌های دود علاوه بر حسگر دود، دارای یک دستگاه هشدار صوتی داخلی هستند که فقط ساکنان اتاق یا سوییت را از خطر مطلع می‌سازند. اما دتکتورهای دودی به سیستم اعلام حریق ساختمان متصل می‌شوند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که یک سیگنال هشدار برای کل ساکنان ساختمان ایجاد می‌کنند.

دتکتورهای دودی موضعی می‌توانند با باتری 9 ولتی یا جریان 120 ولتی خانه عمل کنند. برخی از مدل‌ها از جریان برق خانه تغذیه می‌شوند و در صورت قطع برق از باتری پشتیبان تغذیه می‌کنند. الزامات NFPA 72 حکم می‌کند که دستگاه‌های اعلان هشدار از جمله دتکتورهای دودی دارای آژیر داخلی، سیگنال تخلیه‌ی هشدار با الگوی زمانی 3 پالسی تولید کنند که در ANSI S3.41 توضیح داده شده است.

محدودیت‌های استفاده از دتکتورهای دودی

دتکتورهای دودی سریع‌ترین هشدار ممکن در مورد آتش‌سوزی را ارائه می‌دهند اما با این وجود، این دتکتورها با محدودیت‌هایی همراه هستند. این تجهیزات اعلام حریق ممکن است هشدار اولیه در مورد آتش‌سوزی در طبقات دیگر ساختمان را ایجاد نکنند. برای مثال یک دتکتور در طبقه‌ی اول نمی‌تواند آتش‌سوزی در طبقه‌ی دوم را تشخیص دهد. به همین خاطر در هر طبقه باید دتکتورهای مجزا نصب شود. بعلاوه دتکتورها نمی‌توانند آتشی که در سمت دیگر درب بسته‌ی اتاق ایجاد شده را تشخیص دهند. در مناطقی که درها معمولا بسته هستند، در هر دو طرف درها باید دتکتور نصب شود.

همانطور که پیشتر هم گفتیم، دتکتورها دارای محدودیت‌های حسی هستند. دتکتورهای یونیزه در تشخیص آتش‌های سریع و شعله‌ور بهترند و دتکتورهای دودی فتوالکتریک آتش‌های آهسته را بهتر از آتش‌های شعله‌ور تشخیص می‌دهند. از آنجایی که آتش‌سوزی‌ها به روش‌های مختلفی ایجاد می‌شوند و رشد آنها نیز غیرقابل پیش‌بینی است، هیچ یک از دتکتورها بهترین نیستند. علاوه بر این، یک دتکتور خاص در صورت ناکافی بودن اقدامات حفاظتی در برابر آتش و یا آتش حاصل از انفجارهای شدید، گازهای فرّار، مایعات قابل اشتعال و غیره، ممکن است همیشه هشدارهای اولیه‌ی قابل‌توجهی در مورد آتش‌سوزی ارائه نکند.

تجهیزات اعلام حریق: 3. دتکتورهای حرارتی

دتکتورهای حرارتی نوعی از تجهیزات اعلام حریق هستند که به دمای محیط حساس هستند. دمای واکنش ایستای یک دتکتور حرارتی باید حداقل 29 درجه‌ی سانتی‌گراد بالاتر از حداکثر دمای محیطی باشد که معمولا اکثر اوقات تجربه می‌شود و 4 درجه‌ی سانتی‌گراد بالاتر از حداکثر دمایی که در دوره‌های زمانی کوتاه تجربه می‌شود. دتکتورهای حرارتی بسیار قابل‌اعتماد هستند و نگهداری از آنها نیز آسان و ارزان است. اما نقطه ضعف این تجهیزات اعلام حریق این است که دود را تشخیص نمی‌دهند. آنها تا زمانی که دمای اتاق به یک دمای مشخص نرسد، عمل نمی‌کنند و این می‌تواند باعث افزایش آسیب حریق شود. بعلاوه این تجهیزات تشخیص حریق برای کاربردهای ایمنی زندگی مجاز نیستند.

استفاده از دتکتورهای حرارتی بعلاوه در مکان‌هایی که ترجیح داده می‌شود پیش از شعله‌ور شدن، آتش شناسایی شود (مانند مکان‌هایی با محتویات حساس)، توصیه نمی‌شود. با این حال این نوع از تجهیزات اعلام حریق برای محافظت در مناطقی مانند آشپزخانه یا اتاق‌های زیرشیروانی که استفاده از دتکتورهای دودی مجاز نیست، مناسب هستند. استفاده از دتکتور حرارتی در اتاق خواب نیز توصیه نمی‌شود. انواع مختلفی از دتکتورهای حرارتی وجود دارد که در ادامه معرفی می‌کنیم.

دتکتور حرارتی دما ثابت نقطه‌ای

دتکتورهای حرارتی دما ثابت زمانی فعال می‌شوند که مکانیسم حسگر به آستانه‌ی دمایی خاص خود برسد. معمولا یک عنصر فلزی قابل ذوب شدن وجود دارد که ذوب می‌شود و باعث اتصال کوتاه در مدار آغازگر می‌شود. رایج‌ترین این تجهیزات اعلام حریق، دستگاه‌هایی با دمای ثابت هستند که وقتی اتاق به یک دمای از پیش تعیین‌شده می‌رسد (معمولا 57 تا 74 درجه‌ی سانتی‌گراد)، فعال می‌شوند. دتکتورهای دما ثابت معمولا از یک عنصر آلیاژی همجوش استفاده می‌کنند که باید پس از فعال شدن دتکتور، تعویض شود. دستگاه‌هایی با معیار دمای مختلف برای دماهای مختلف محیط وجود دارند. یک دمای تنظیم‌شده‌ی معمولی می‌تواتد 57.2 درجه‌ی سانتی‌گراد باشد. این دتکتورها از نوع غیرقابل بازیابی هستند زیرا در صورت فعال شدن از بین می‌روند و باید جایگزین شود.

هنگامی که یک دتکتور دما ثابت کار می‌کند، دمای هوای اطراف همیشه بالاتر از دمای کارکرد خود دستگاه خواهد بود. این تفاوت بین دمای عملکرد دستگاه و دمای واقعی محیط معمولا به عنوان تاخیر حرارتی شناخته می‌شود و متناسب با سرعت افزایش دما است.

دتکتور حرارتی دما افزایشی نقطه‌ای

نوع دیگر رایج دتکتورهای حرارتی، دتکتورهای دماافزایشی هستند که افزایش غیرعادی سریع دما را در یک مدت زمان کوتاه تشخیص می‌دهند. دتکتورهای حرارتی دماافزایشی بعلاوه دارای یک ساختار دما ثابت نیز هستند تا اطمینان حاصل شود در صورت افزایش دما در مدت طولانی، افزایش بسیار آهسته در دما نیز سیستم را فعال می‌کند. این تجهیزات اعلام حریق معمولا برای سیستم‌های سرکوب استفاده نمی‌شوند زیرا با افزایش دمای 12 تا 15 درجه فارنهایت در دقیقه کار می‌کنند. این باعث می‌شود این تجهیزات نسبت به تغییرات ناگهانی محیطی که باعث ایجاد آلارم‌های کاذب می‌شود، بسیار حساس باشند.

دتکتور دما افزایشی حساس‌ترین نوع دتکتورهای حرارتی است، به ویژه زمانی که در مناطقی استفاده شود که دمای محیط می‌تواند به سطوح پایین برسد و تفاوت زیادی بین دمای محیط و دمای فعال‌سازی ثابت دتکتور ایجاد کند. به منظور جلوگیری از آلارم‌های کاذب، از این تجهیزات اعلام حریق در محیط‌هایی با نوسانات مکرر دما از جمله آشپزخانه‌ها، اتاق‌های دیگ بخار و انبارهایی با درهای بزرگ به سمت هوا، نباید استفاده شود. اکثر این دتکتورها وقتی که عنصر افزایش دما به تنهایی فعال شده باشد، دتکتور به خودی خود بازیابی می‌شود.

دتکتور حرارتی نرخ جبران (Rate compensating heat detectors)

این نوع از تجهیزات اعلام حریق زمانی فعال می‌شوند که دمای هوای اطراف به یک آستانه‌ی دمایی خاص برسد. در نتیجه، تاخیر حرارتی مرتبط با دتکتورهای حرارتی دما ثابت حذف می‌شود. معمولا یک لوله‌ی پلمپ‌شده با دو عنصر حسگر، یک لوله‌ی فلزی بیرونی و یک جفت پایه‌ی دوفلزی وجود دارد که به هر دو انتهای لوله متصل می‌شوند. در طول افزایش آهسته‌ی دما، پایه‌ها و پوسته‌ی بیرونی به طور همزمان منبسط می‌شوند تا زمانی که واحد به ارزش دمایی خاص خود برسد و فعال شود. با افزایش سریع دما، لایه‌ی بیرونی سریع‌تر از پایه‌ها منبسط می‌شودو آنها را به هم نزدیک می‌کند و به کنتاکت‌ها امکان می‌دهد زودتر بسته شوند. این کار زمان تاخیر حرارتی را جبران می‌کند.

دتکتور حرارتی دما ثابت خطی

چهارمین نوع دتکتورهای حرارتی، دتکتور حرارتی دما ثابت خطی است که از دو کابل و یک روکش عایقی تشکیل شده که در معرض گرما خراب می‌شود. این دستگاه می‌تواند به شکل یک کابل حساس به گرما باشد که در دمایی از پیش تعیین‌شده به عنوان دستگاه مدار باز عمل می‌کند. ذوب شدن کابل باعث ایجاد اتصال کوتاه بین هادی‌ها می‌شود. پس از عملیات، بخش خراب شده از کابل باید جایگزین شود. دتکتورهای خطی را می‌توان در مناطق بزرگ مانند انبارها استفاده کرد. مزیت نوع دتکتور خطی به دتکتور نقطه‌ای این است که چگالی حسگر حرارتی را می‌توان با هزینه‌ی کمتری افزایش داد.

ملاحظات در انتخاب دتکتورهای حرارتی

هر کدام از انواع دتکتورهای حرارتی مزایای خاص خود را دارند و نمی‌توان گفت که می‌توان یکی را به جای دیگری استفاده کرد. اگر یک دتکتور حرارتی دماافزایشی را بالای یک اجاق بزرگ و بسته قرار دهید، هر که در باز می‌شود، ممکن است به دلیل گرمای گذرای ناگهانی، هشدار کاذب ایجاد شود. در این شرایط دتکتور حرارتی دما ثابت احتمالا بهترین گزینه است. اگر یک اتاق حاوی مواد قابل احتراق توسط یک دتکتور حرارتی دما ثابت محافظت شود، یک حریق شعله‌ور و سریع می‌تواند به دلیل تاخیر حرارتی از آستانه‌ی هشدار فراتر رود. در این صورت دتکتور حرارتی دما افزایشی ترجیح داده می‌شود.

تجهیزات اعلام حریق: 4. بیم دتکتور (Beam Detector)

بیم دتکتور یک روش مقرون به صرفه برای پوشش مناطق باز مانند گالری‌ها و دهلیزها است. با این حال باید مراقب بود فعالیت‌های انجام شده در محیط مسیر بیم دتکتور را مسدود نکند و ساختار ساختمان به گونه‌ای باشد که بیم دتکتور حرکت نکند، در غیر این صورت ممکن است آلارم‌های کاذب ایجاد شود. بیم دتکتور اعلام حریق از دو جزء تشکیل می‌شود: یک فرستنده‌ی نور و یک گیرنده که در فاصله‌ی 100 متری از هم نصب می‌شوند. وقتی دود بین این دو جزء حرکت می‌کند، پرتوی نور ارسالی مسدود می‌شود و گیرنده دیگر قادر به دریافت شدت نور کامل نیست. این شرایط به عنوان حریق درنظر گرفته می‌شود و بیم دتکتور دستور فعال‌سازی هشدار را به پنل اعلام حریق ارسال می‌کند.

اگر بیم دتکتور در فاصله‌ی 600 میلی‌متری از سطح سقف نصب شده باشد، باید به گونه‌ای قرار داده شود که هیچ نقطه‌ای در فضای محافظت‌شده بیش از 7.6 متر از نزدیک‌ترین بخش پرتوی نوری نباشد. اگر بیم دتکتور باید بالاتر از 600 میلی‌متری پایین سقف نصب شود، محل قرارگیری آن باید به 12.5 درصد از ارتفاع بیم دتکتور بالاتر از بالاترین محل احتمالی حریق تغییر کند. به طور کلی منطقه‌ی تحت حفاظت یک بیم دتکتور نباید بیشتر از یک زون تشخیص باشد.

تجهیزات اعلام حریق: 5. دتکتور مکشی (Aspirating Systems)

دتکتورهای مکشی هوا بسیار حساس هستند و معمولا سریع‌ترین روش تشخیص خودکار محسوب می‌شوند. این نوع سیستم دود را از نقاط مختلف به داخل لوله‌ای می‌کشد که در آن دود به صورت الکترواپتیکی توسط یک مجموعه فرستنده-گیرنده‌ی خط دید، تجزیه و تحلیل می‌شود. این دستگاه از دو جزء اصلی تشکیل شده است: یک واحد کنترل که محفظه‌ی تشخیص، فن استنشاق و مدار عملیات را در خود جای داده و شبکه‌ای از لوله‌های نمونه‌برداری. در امتداد لوله‌ها مجموعه‌ای از پورت‌ها طراحی شده‌اند که به هوا اجازه می‌دهند وارد لوله‌ها شده و به دتکتور منتقل شوند.

در شرایط عادی، دتکتور به طور مداوم از طریق شبکه‌های لوله نمونه‌های هوا را وارد محفظه‌ی تشخیص می‌کند. نمونه برای وجود دود آنالیز می‌شود و سپس به هوای محیط بازگردانده می‌شود. اگر دود در نمونه وجود داشته باشد، شناسایی شده و سیگنال هشدار به پنل مرکزی اعلام حریق ارسال می‌شود.

سیستم‌های مکشی باید در سردخانه‌ها یا جایی مورد استفاده قرار گیرند که واکنش بسیار سریع به آتش مورد نیاز است و در حالی که هر نقطه‌ی حسی یک دتکتور دود در نظر گرفته می‌شود اما برای طراحی چنین سیستمی نیاز به آموزش‌های خاصی هست زیرا این سیستم‌ها به طور معمول برای پوشش خطرات خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بسیاری از سازمان‌های پیشرفته مانند شرکت‌های تلفن این تجهیزات اعلام حریق را استاندارد کرده‌اند؛ در اموال فرهنگی نیز در اتاق‌هایی با سقف بلند و یا اتاق‌های ارزشمند استفاده می‌شود. این سیستم‌ها اغلب از نظر زیبایی‌شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرند زیرا در مقایسه با سایر تجهیزات اعلام حریق، پنهان کردن اجزا آسان‌تر است.

تجهیزات اعلام حریق: 6. دتکتورهای شعله (Flame Detectors)

دتکتور نوری یک دستگاه الکترونیکی حاوی سنسورهای الکترواپتیکی است که به تابش الکترومغناطیسی در باندهای طیفی UV، VIS و IR حساس است. این دتکتور با تشخیص تشعشعات الکترومغناطیسی ساطع‌شده از مواد در حال سوخت، آتش را شناسایی می‌کند. این تجهیزات دستگاه‌های خطی هستند که بر اساس اصل مادون قرمز، فرابنفش یا ترکیبی کار می‌کنند. از آنجایی که انرژی تابشی در محدوده‌ی تقریبی 4000 تا 7700 آنگستروم رخ می‌دهد، به عنوان نشانه‌ای از شرایط شعله، تجهیزات حسگر این تشعشعات را تشخیص می‌دهند و سیگنالی به پنل مرکزی ارسال می‌کنند. مزیت دتکتور شعله این است که در محیط‌های خطرخیز بسیار قابل‌اعتماد است. از این دستگاه‌ها معمولا در کاربردهای انرژی و حمل‌ونقل با ارزش بالا استفاده می‌شود که سایر دتکتورها ممکن است باعث ایجاد آلارم کاذب شوند.

کاربردهای متداول این نوع از تجهیزات اعلام حریق شامل تاسیسات تعمیر و نگهداری لکوموتیو و هواپیما، پالایشگاه‌ها و سکوهای بارگیری سوخت و معادن می‌شود. نقطه ضعف این دستگاه‌ها این است که نگهداری از آنها می‌تواند بسیار گران و دشوار باشد. دتکتورهای شعله بر خلاف دتکتورهای حرارتی و دودی باید مستقیما به منبع شعله نگاه کنند تا علائم آن را تشخیص دهند. استفاده از آنها در اموال فرهنگی بسیار محدود است.

تجهیزات اعلام حریق: 7. شستی‌های اعلام حریق (Manual Call Points)

شستی یا شاسی اعلام حریق به ساکنان و افراد امکان می‌دهد تا در مواقع خطر، هنگام خروج از ساختمان، سیستم اعلام حریق را فعال کنند. فلسفه‌ی طراحی کلی این دستگاه این است که شستی‌ها در امتداد مسیرهای فرار نصب شوند. به همین خاطر است که شستی‌ها معمولا در نزدیکی درهای خروجی راهروها و اتاق‌های بزرگ قرار دارند. انتخاب شستی اعلام حریق تقریبا ساده است. انواع سطحی یا فلاش بسته با توجه به محیط و وجود سیستم آتش‌نشانی در ساختمان، انتخاب می‌شوند.

شستی‌های استاندارد دارای یک عنصر شیشه‌ای شکننده هستند که برای شکستن تحت فشار سبک طراحی شده‌اند. عنصر شیشه‌ای با یک لایه‌ی پلاستیکی ضخیم پوشانده شده است تا از اپراتور در برابر شکستن شیشه محافظت شود؛ با این حال، عناصر پلاستیکی قابل تنظیم مجددو فلپ‌های محافظ را می‌توان در مواردی که احتمال وقوع عملیات‌های ناخواسته وجود دارد، استفاده کرد.

شستی‌ها ممکن است دارای یک نشانگر LED در قسمت جلویی باشند تا محل قرارگیری آن مشخص‌تر باشد. شستی اعلام حریق برای استفاده در سیستم‌های مدار باز شامل کنتاکت‌هایی است که توسط فشار صفحه‌ی جلو باز می‌شوند. شکستن صفحه، کنتاکت‌ها را می‌بندد و زنگ هشدار را به صدا درمی‌آورد. شستی اعلام حریق برای سیستم‌های مداربسته به صورت معکوس عمل می‌کند؛ کنتاکت‌ها در حالت بسته نگه داشته می‌شوند و پس از شکستن صفحه‌ی جلو باز می‌شوند. ویژگی تست هشدار معمولا برای شستی‌های مدار باز ارائه می‌شود و شستی‌های مدار بسته لزوما به این امکانات نیازی ندارند زیرا مدارها به طور مداوم تحت بررسی هستند.

مزیت این تجهیزات اعلام حریق این است که دستگاه‌های ساده‌ای هستند و در مواقعی که ساختمان ساکنانی دارد، بسیار قابل‌اعتماد است. نقطه ضعف آن نیز این است که در مواقع خالی بودن ساختمان، کار نمی‌کند. این دستگاه‌ها همچنین ممکن است برای فعال‌سازی هشدارهای مخرب مورد استفاده قرار گیرند و یک جزء اصلی در سیستم‌های اعلام حریق محسوب می‌شوند.

تجهیزات اعلام حریق: 8. دستگاه‌های هشدار

پس از دریافت هشدار از دتکتورها و شستی‌های اعلام حریق، پنل مرکزی باید وضعیت اضطراری را اعلام کند. سیستم‌های اعلام حریق از دستگاه‌های مختلفی برای هشدار به ساکنین ساختمان و مسئولان آتش‌نشانی در منطقه‌ی حفاظت‌شده و همینطور خارج از آن استفاده می‌کنند تا وضعیت خطر را اعلام کنند. این دستگاه‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

1. آلارم‌های صوتی (بوق، زنگ، بازرو غیره)
2. آلارم‌های بصری (نور چشمک‌زن)
3. سیستم‌های تخلیه‌ی صدا

آلارم‌های شنیداری

آلارم‌های صوتی رایج‌ترین تجهیزات اعلام حریق برای هشدار هستند و با انواع مختلفی از زنگ‌ها گرفته تا آژیرهای الکترونیکی حاوی پیام‌های گفتاری از پیش ضبط‌شده هستند. انواع مختلفی از آلارم‌های هشدار وجود دارد و انتخاب دستگاه به ترجیح ملی، الزامات قانونی و نیاز به داشتن صدایی متمایز از سایر آلارم‌های صوتی ساختمان بستگی دارد. آژیرها به طور معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای اکثر کاربردهای ساختمانی مناسب هستند. بوق گزینه‌ی دیگری است که به ویژه برای مناطقی که یک سیگنال بلند مورد نیاز است (مانند کتابخانه‌ها و ساختمان‌های حساس از نظر معماری) مناسب هستند.

سطح صدا باید به طور کلی 65 یا 5 دسی‌بل بالاتر از سطح نویز مداوم پس‌زمینه باشد. این میزان برای اتاق‌های کوچکتر از 55 متر مربع، راه‌پله‌ها یا در نقاط محدود خاصی از ساختمان به 60 دسی‌بل کاهش پیدا کند. اکثر آژیرها دارای سطوح خروجی قابل تنظیم هستند که باعث ایجاد توازن بین الزامات استاندارد و سطح قبولی از راحتی شنیداری می‌شود. به طور کلی آژیرهای دارای خروجی پایین‌تر بهتر از چند آژیر با خروجی بالا هستند.

آلارم‌های دیداری

برای هشدار بصری، دستگاه‌هایی مانند فلاشر یا چراغ چشمک‌زن وجود دارد. اصطلاحات سیگنال هشدار بصری، دستگاه سیگنال قابل مشاهده و دستگاه سیگنال‌دهی مرئی معمولا در جامعه‌ی حفاظت از آتش به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند و انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA) آنها را وسایل اطلاع‌رسانی بصری می‌نامد. هشدار بصری در فضاهایی که سطح سر و صدای محیط بالا است و یا ساکنان آن ناشنوا هستند، مورد نیاز است. در جاهایی که صدای محیطی به حدی است (بالاتر از 90 دسی‌بل) که ممکن است هشدار صوتی شنیده نشود و افراد در آن از محافظ‌های شنوایی استفاده می‌کنند از آلارم‌های بصری استفاده می‌شود.

سیستم‌های تخلیه‌ی صدا

سیستم‌های صوتی ابزارهای موثری برای اطلاع‌رسانی اضطراری هستند زیرا:

• پیام‌های صوتی اطلاعات بیشتری نسبت به یک آژیر یا زنگ ارائه می‌دهند.
• در ایجاد واکنش مطلوب از سوی ساکنان موثر است.
• باعث کاهش هراس در مواقع اضطراری می‌شود.
• خطرات متعددی مانند آتش‌سوزی، خطرات امنیتی، زیستی و آب‌وهوا را دربرمی‌گیرد.

با دستگاه‌های زیادی که در اطراف ما صداهایی شبیه زنگ هشدار تولید می‌کنند، مردم نسبت به صداها و سیگنال‌های آلارم عادت کرده‌اند. ترکیب یک سیگنال با یک پیام صوتی که به ساکنان دستور می‌دهد چه کاری انجام دهند، در رساندن افراد به یک منطقه‌ی امن موثرتر است. پیام‌های عمومی تخلیه‌ی اتوماتیک را می‌توان از طریق بلندگوهای واقع در سرتاسر ساختمان پخش کرد و مسئولان آتش‌نشانی می‌توانند در صورت لزوم اعلامیه‌های لازم را برای کنترل روش‌های تخلیه یا جابجایی در مواقع اضطراری اعلام کنند.

تجهیزات اعلام حریق: 9. اینترفیس اعلام حریق

اینترفیس اعلام حریق چیست؟ ماژول رابط یا اینترفیس اعلام حریق برای اجرای عملکرد ارتباط بین پنل‌های کنترل و یک رایانه‌ی شخصی یا بین پنل مرکزی متصل به یک شبکه طراحی شده‌اند. پنل مرکزی اعلام حریق، واحد کنترل اعلام حریق یا همان پنل مرکزی جزء کنترل‌کننده‌ی یک سیستم اعلام حریق است. این پنل همچنین می‌تواند انرژی الکتریکی برای عملکرد دستگاه‌های آغازگر، دستگاه‌های هشدار، فرستنده یا رله را تامین کند. ماژول‌های رابط به ایجا رابط و کانال‌های ارتباطی بین PLC  و سایر اجزای جعبه‌ی کنترل مانند کنترل‌کننده‌ها و رله‌های درایو سرور کمک می‌کنند.